De toekomst van catering: Duurzame oplossingen voor 2025 en verder

De cateringwereld is volop in beweging. Ik heb gemerkt dat wat vroeger als ‘extra’ of ‘luxe’ werd beschouwd, nu steeds meer de norm wordt. Duurzaamheid is hierin de absolute koploper. Het is niet langer een modegril, maar een fundamentele verschuiving gedreven door een groeiend bewustzijn bij consumenten, de dringende noodzaak om onze planeet te beschermen, en eerlijk gezegd, ook door slim ondernemerschap. Vooruitkijkend naar 2025 en daarna, zien we een toekomst waarin duurzame oplossingen de kern vormen van succesvolle catering. Laten we eens dieper duiken in wat dit concreet betekent.

De onmiskenbare opkomst van duurzaamheid in catering

Naar mijn ervaring is de vraag naar duurzame catering de afgelopen jaren exponentieel gegroeid. Het is fascinerend om te zien hoe dit onderwerp van een niche-interesse is geëvolueerd naar een centrale pijler binnen de branche. Het gaat niet meer alleen om ‘groen doen’ voor het imago; het is een basisvoorwaarde geworden, een ‘hygiënefactor’ zoals sommigen het noemen – een fundament dat klanten simpelweg verwachten, geen extra luxe meer. Klanten, of het nu gaat om bedrijven die evenementen organiseren of particulieren die een feest geven, vragen steeds vaker expliciet naar de herkomst van ingrediënten, de aanpak van voedselverspilling en de ecologische voetafdruk van hun maaltijd. Organisaties zoals Rikolto, die al sinds 2006 grootkeukens helpen verduurzamen, benadrukken terecht dat deze transitie niet alleen goed is voor de planeet, maar ook leidt tot kostenbesparingen, een betere gezondheid en welzijn, en een sterkere marktpositie. Duurzaamheid is verweven geraakt met kwaliteit en professionaliteit; het is een integraal onderdeel van de waarde die we als cateraars bieden, iets wat ook de toekomst van evenementenplanning in bredere zin kenmerkt.

Praktische duurzaamheidsstrategieën in de keuken

Hoe ziet die duurzame catering er dan in de praktijk uit? Het gaat om een combinatie van bewuste keuzes en innovatieve oplossingen door de hele keten heen. Ik zie verschillende strategieën die steeds belangrijker worden:

De verschuiving naar plantaardig

Een van de meest impactvolle veranderingen is de duidelijke beweging naar meer plantaardige voeding. Het is inspirerend om te zien hoe locaties zoals Jaarbeurs het voortouw nemen door hun standaard lunchaanbod, onder leiding van Executive Chef Peter Scholte, voor maar liefst 90% vegetarisch te maken. Dit is geen toeval; de productie van plantaardig voedsel heeft over het algemeen een veel lagere milieu-impact dan dierlijke producten. Het aanbieden van smakelijke en creatieve veganistische en vegetarische opties is niet langer een bijzaak, maar een kerncompetentie, zoals ook de Stad Gent al demonstreerde met de introductie van ‘Donderdag Veggiedag’.

Voedselverspilling tegengaan

Tegelijkertijd is er een enorme focus op het verminderen van voedselverspilling. Dit gaat verder dan alleen restjes verwerken. Het begint bij slimme menuplanning en inkoop, zoals het gebruiken van data om de vraag nauwkeuriger te voorspellen of het ontwerpen van menu’s waarbij ingrediënten optimaal over meerdere gerechten worden verdeeld. Het aanbieden van variërende portiegroottes, zoals de Stad Gent al in haar aanbestedingen opnam, helpt ook. Flexibelere serveerformats, zoals de ‘cocktail hour’ stijl met kleinere, gecontroleerde porties die trends al eerder lieten zien, helpen overproductie te voorkomen en verminderen verspilling significant. Het streven naar ‘zero waste’ wordt steeds concreter, waarbij elk onderdeel van het proces, van inkoop tot afvalverwerking, wordt bekeken om verspilling te minimaliseren.

Focus op lokale en seizoensgebonden producten

De herkomst van onze ingrediënten is cruciaal. De roep om lokale en seizoensgebonden producten wordt steeds luider, en terecht. Het verkort niet alleen de transportketen en verlaagt de CO2-uitstoot, maar ondersteunt ook lokale producenten en garandeert vaak versere, smaakvollere producten. Initiatieven zoals regionale convenanten, zoals ‘Samen eten we provincie Utrecht mooier’ waar Jaarbeurs deel van uitmaakt, stimuleren deze lokale focus. Dit gaat hand in hand met het gebruik van herbruikbaar servies en bestek, of anders composteerbare alternatieven. Ook verpakkingen (bij voorkeur recyclebaar of herbruikbaar) en transportlogistiek (minimaliseren van afstanden) worden kritisch bekeken. Ik heb zelf ervaren dat het opbouwen van goede relaties met lokale, duurzame leveranciers een investering is die zich dubbel en dwars terugbetaalt, zowel in kwaliteit als in het verhaal dat je kunt vertellen.

De rol van technologie en personalisatie

Technologie speelt een steeds belangrijkere rol in het mogelijk maken van duurzame en efficiënte catering. Denk aan slimme online bestelsystemen die helpen bij een nauwkeurige planning en het voorkomen van overbestellingen. Geavanceerde keukenapparatuur kan energieverbruik verminderen en kookprocessen optimaliseren. Maar de echte gamechanger, naar mijn mening, zit in data. Door data-analyse kunnen we trends in voorkeuren beter begrijpen, menu’s optimaliseren om verspilling te minimaliseren, en logistieke processen stroomlijnen. Technologische vooruitgang stelt ons in staat om zowel duurzamer te werken als een betere service te bieden.

Deze technologische ontwikkelingen gaan hand in hand met een andere belangrijke trend: personalisatie. Gasten verwachten steeds vaker maatwerk. Of het nu gaat om vegetarische, veganistische, glutenvrije of andere dieetwensen en allergieën, als cateraar moeten we flexibel zijn en een breed scala aan veilige en smakelijke opties kunnen bieden. Het kunnen samenstellen van eigen maaltijden of het aangeven van specifieke voorkeuren wordt steeds gebruikelijker. Technologie helpt ons om deze complexiteit te beheren, van het accuraat registreren van wensen tot het waarborgen van processen die kruisbesmetting voorkomen – iets wat essentieel is bij bijvoorbeeld coeliakie of ernstige allergieën. Naar mijn ervaring is het kunnen aanbieden van dit niveau van personalisatie niet alleen een service, maar ook een blijk van respect en zorg voor de gast, wat de algehele ervaring aanzienlijk verbetert.

Maatschappelijke drijfveren en impact

De beweging naar duurzame catering wordt niet alleen gedreven door de markt en technologie, maar ook door bredere maatschappelijke ontwikkelingen en de wens om een positieve impact te maken.

De invloed van de publieke sector

Een interessante ontwikkeling is de groeiende invloed van de publieke sector. Overheden en publieke instellingen gebruiken hun aanzienlijke inkoopkracht steeds vaker om duurzaamheid te stimuleren. Het voorbeeld van de Stad Gent is hierin leerzaam. Zelfs zonder eigen keukens, stelt de stad via haar aanbestedingen hoge eisen aan cateraars op het gebied van duurzaamheid. Denk aan het gebruik van recyclebare verpakkingen, maatregelen tegen voedselverspilling zoals variërende portiegroottes, de introductie van een wekelijkse vegetarische dag (‘Donderdag Veggiedag’), en het minimaliseren van transportafstanden. Initiatieven zoals het INNOCAT’s Duurzame Catering Forum, dat al in 2016 in Gent plaatsvond, tonen aan hoe samenwerking en kennisdeling tussen inkopers, cateraars en producenten essentieel zijn om de sector te verduurzamen. Dit laat zien dat duurzaamheid een systeemverandering vereist, waarbij publieke aanbestedingen een krachtig sturingsinstrument kunnen zijn.

Sociale duurzaamheid en maatschappelijke waarde

Duurzaamheid gaat echter verder dan alleen ecologie; het omvat ook sociale aspecten. Ik vind het inspirerend om te zien hoe sommige cateringbedrijven duurzaamheid interpreteren als het creëren van maatschappelijke waarde. Een prachtig voorbeeld hiervan is Tafelvanzeven in Rotterdam. Zij combineren heerlijke, wereldse gerechten met een sociale missie: het bieden van opleiding en werkgelegenheid aan vrouwen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Alle gerechten worden bereid door vrouwen die deelnemen aan een opleidingstraject in horeca en ondernemerschap, gefinancierd door de cateringopdrachten zelf. Elke opdracht draagt dus direct bij aan hun ontwikkeling en toekomstperspectief. Dit model laat zien dat catering een krachtig middel kan zijn voor sociale inclusie en empowerment. Het voegt een extra, betekenisvolle laag toe aan de eetervaring en toont aan dat duurzaam ondernemen ook betekent investeren in mensen en gemeenschappen.

Samen bouwen aan de duurzame catering van morgen

De contouren van de toekomst van catering worden steeds duidelijker: meer plantaardig, minder verspilling, lokaal en seizoensgebonden waar mogelijk, ondersteund door slimme technologie, zeer gepersonaliseerd en met oog voor zowel ecologische als sociale impact. Ik ben ervan overtuigd dat dit geen voorbijgaande fase is, maar de nieuwe standaard waarnaar we evolueren richting 2025 en verder. Het is een spannende tijd vol uitdagingen, maar vooral ook vol kansen voor innovatie en verbetering.

Deze transitie kunnen we niet alleen. Samenwerking binnen de keten – van producent tot cateraar tot consument – is essentieel. Kennisdeling, zoals gebeurde tijdens het forum in Gent, en het volgen van een gestructureerde aanpak, zoals voorgesteld door organisaties zoals Rikolto die hierin gespecialiseerd zijn, helpen bedrijven om de nodige stappen te zetten. Hun aanpak omvat vaak een nulmeting om de huidige situatie te analyseren, het samen met het keukenteam opstellen van een stappenplan met haalbare doelen en prioriteiten, en een gefaseerde implementatie om veranderingen behapbaar en blijvend te maken. Het betrekken van alle stakeholders – van keukenpersoneel tot klanten – is hierbij cruciaal voor draagvlak.

Uiteindelijk gaat het erom dat we als cateraars onze verantwoordelijkheid nemen en de mogelijkheden grijpen om positief bij te dragen. Door te investeren in duurzame oplossingen, creëren we niet alleen veerkrachtigere en winstgevendere bedrijven, maar dragen we ook bij aan een gezonder voedselsysteem en een betere wereld. De toekomst van catering is duurzaam, en ik kijk ernaar uit om samen met collega’s en klanten verder te bouwen aan deze smakelijke en verantwoorde toekomst.